به بهانه ی سالروز درگذشت طاهره صفارزاده، شاعر، نویسنده، محقق و مترجم قرآن

1. کوتاه ترین زندگی نامه

طاهره صفارزاده در سال 1315 در شهرستان سیرجان متولد شد و پس از کسب مدرک لیسانس در رشته زبان و ادبیات انگلیس برای ادامه تحصیل به خارج از کشور رفت. وی در سال 1371 از سوی وزارت علوم و آموزش عالی، استاد نمونه اعلام شد و در سال 80 پس از انتشار ترجمه قرآن کریم به افتخار «خادم القرآن» نائل آمد. وی در ماه مارس 2006 همزمان با بر پائی روز جهانی زن از سوی سازمان نویسندگان آسیا و افریقا به عنوان شاعر مبارز و زن نخبه دانشمند مسلمان برگزیده شد.

2. شاعری جهانی

صفّارزاده، در دانشگاه آیووا، هم در گروه نویسندگان بین‌المللی پذیرفته شد و هم به کسب درجه MFA نایل آمد. MFA (مخفف Master of Fine Arts به معنی: استاد هنرهای زیبا) درجه ای مستقل از PhD است که به نویسندگان و هنرمندانی دارای لیسانس در یک رشت? هنری یا ادبی که داوطلب تدریس در دانشگاه باشند اعطا می‌شود. آنها باید قبل از ورود به این دوره ی تحصیلی از عهده ی امتحانی جامع که حتی برای دانشجویان آمریکایی دشوار است ــ برایند.

کتاب The Red Umbrella (چتر سرخ) نام مجموعه ای کوچک از شعرهای انگلیسی طاهره صفّارزاده است که در سال 1968 میلادی از سوی دانشگاه آیووا به چاپ رسیده است. بسیاری از شعرهای این کتاب به زبانهای گوناگون شرقی و غربی ترجمه شده اند.

3. مبارز سیاسی

در بازگشت به ایران اگرچه به دلیل روشنگریهای سیاسی در ایران و خارج، مشکلاتی برای استخدام دکتر طاهره صفّارزاده وجود داشت اما چون در کارنامه‌اش از 48 واحد درسی 8 واحد ترجمه ثبت شده بود و کمبود و نبود استاد ترجمه برای رشته‌های زبان خارجی باعث گله‌مندی گروههای زبان بود، در سال 1349 مقامات آن زمان با استخدام او در دانشگاه ملی (شهید بهشتی) موافقت کردند.

از آنجا که نمونه های شعرهای طاهره صفّارزاده با توجه به مضامین و درونمایه های خود از گون? شعر مقاومت دینی و طنز سیاسی‌ به شمار می آمد و حکومت‌پسند نبود، شعر طنین‌ در آغاز بسیار بحث‌انگیز شد. سرانجام در سال 1355 به اتهام نوشتن شعر مقاومت دینی و امضا نکردن برگ? عضویت اجباری در حزب رستاخیز از دانشگاه اخراج شد.
درونِ ‌‌مذهبی صفّارزاده در ایام خانه نشینی و مشاهده پاره‌ای خیانتهای سیاسی و اجتماعی، بیش از پیش متوجه حمایت خداوند گردید و تحوّلی شدید در وی ایجاد شد آن گونه که در زمان خانه‌نشینی، تمام وقت خود را وقف خواندن تفاسیر و مطالعات قرآنی کرد. کتاب «سَفَر پنجم» او که دربرگیرنده اشعار مقاومت با مضامین دینی است در سال 1356 تنها در دو ماه به سه چاپ با شمارگان سی هزار رسید.

4. دلسوز دوراندیش

در سال 59 برخی گروهها با تدریس زبانهای خارجی در ایران مخالفت کردند. اما پیرو مقالات انتقادی دکتر طاهره صفّارزاده درباره ضرورت آموزش زبانهای خارجی در رشته‌های علمی، از سوی ستاد انقلاب فرهنگی برای مسئولیت برنامه‌ریزی زبانهای خارجی از وی دعوت به عمل آمد. در این مسئولیت با همکاری استادان باتجربه تغییرات مفیدی در برنامه‌ها پدید آورد و پیرو طرحی که از سوی او تقدیم ستاد انقلاب فرهنگی گردید و به تصویب رسید برای نخستین بار برای کلیه رشته‌های علمی دانشگاهها کتابهای زبان تخصصی به زبانهای انگلیسی‌، فرانسه‌، آلمانی و روسی در سطوح مختلف تألیف شد.

5. در خدمت متون مقدس

«قرآن حکیم» حاصل 27 سال مطالعه قرآن مجید، آموختن زبان عربی و تحقیق و یادداشت‌برداری از تفاسیر و منابع قرآنی است که از مراجعه به کلام الهی برای کاربرد در شعر آغار شد و به ترجمه ای مفهومی، سلیس، روان و قابل فهم همگان از قرآن به دو زبان انجامید.

این ترجمه و تجربه ی حاصل از آن، دکتر صفّارزاده را موفق به ترجمه برخی از مشهورترین متون یا دعاهای مورد توجه شیعیان کرد که آنها نیز همین ویژگیهای ترجمة مفهومی را دارند. استقبال فارسی زبانان و انگلیسی زبانان از این ترجمه ها نشان می دهد که تا چه اندازه جای این گونه برگردانها از متون مقدس خالی است.

6. مترجم منحصر بفرد

دکتر صفارزاده در ایران و جهان دارای سه ویژگی‌ بزرگ است؛ اول آنکه هیچ فردی تاکنون کتاب آسمانی را به دو زبان ترجمه نکرده بود و دوم آنکه تا به امروز یک ایرانی قرآن را به انگلیسی ترجمه نکرده و در نهایت آن که یک زن مترجم تا به حال نبود که کتاب آسمانی را ترجمه کند.

7. کلام آخر

اگر امریکا یه زن اینجور داشت که با درخشش در عرصه های هنری و سیاسی و ایدئولوژیک و نظریه پردازی، اینچنین باعث افتخارش در سطح جهان باشه خدا میدونه چندتا فیلم سینمایی و مستند و جایزه جهانی براش میساختند. اما ما... دریغ... دریغ... دریغ از یک کلیپ جذاب ده دقیقه ای!

و حسرت بیشتر برای صفحات تمام رنگی نشریات زردی که بیوگرافی بی ثمر هنرپیشه های بی هنر را منعکس و الگوسازی کاذب میکنند اما از هنرمندان واقعی این مرز و بوم هیـــــــــــــــــــــــــــچ یادی نمی کنند.